Vị Trí và Lịch Sử Lâu Dài
Làng lụa Nha Xá tọa lạc bên tả ngạn sông Hồng, thuộc xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Đây không chỉ là một cộng đồng sản xuất lụa, mà còn là nguồn cảm hứng của nghệ nhân với hơn 700 năm lịch sử. Năm 2016, nghề dệt lụa Nha Xá chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
1. Lịch Sử Hình Thành và Truyền Thuyết
Nghề dệt lụa Nha Xá không chỉ là nét đẹp văn hóa từ thời nhà Lý mà còn được kể bởi câu chuyện của Trần Khánh Dư – nhà lãnh đạo có công đánh bại quân Nguyên Mông xâm lược. Quyền năng của nghề dệt lụa được truyền đạt từ ông đến cư dân làng, mở ra một truyền thống lâu dài và đặc sắc.
2. Quy Trình Sản Xuất Lụa Nha Xá
Nuôi Tằm: Tằm được chăm sóc tỉ mỉ trong nhà tằm, ăn lá dâu tằm để tạo ra sợi tơ tằm chất lượng.
Ươm Tơ: Sau khi tằm hóa thành nhộng, sợi tơ sống được ươm trong nước ấm và lá ổi, tạo nên tơ sống.
Kéo Tơ: Sợi tơ sống được kéo thành sợi tơ mềm mại và mịn màng, đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ của những người thợ.
Dệt: Sợi tơ được dệt thành vải lụa trên khung dệt truyền thống, làm bằng gỗ, giữ nguyên bản đẹp và độ đàn hồi của lụa.
Nhuộm: Vải lụa được nhuộm theo yêu cầu khách hàng với nhiều màu sắc phổ biến như đỏ, vàng, tím, xanh…
Cán Khô: Sau khi nhuộm, vải lụa được cán khô để tạo độ mềm mại và bền màu.
3. Đặc Điểm và Chất Lượng Cao
Lụa Nha Xá không chỉ nổi tiếng với chất lượng cao, mềm mại và mịn màng mà còn mang theo đa dạng màu sắc. Sợi tơ tằm tự nhiên, qua quy trình sản xuất truyền thống, tạo ra những sản phẩm lụa phục vụ nhu cầu đa dạng như trang phục, chăn ga gối đệm, đồ nội thất…
4. Lụa Nha Xá Trong Thời Đại Mới
Với sự phát triển của thời đại, nghề dệt lụa Nha Xá không ngừng đổi mới. Các cơ sở sản xuất áp dụng công nghệ hiện đại, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Lụa Nha Xá không chỉ là sản phẩm, mà là một thương hiệu nổi tiếng, thậm chí được đánh giá và yêu thích từ khách hàng quốc tế.
5. Tham Quan Làng Lụa Nha Xá
Làng lụa Nha Xá không chỉ là nơi sản xuất mà còn là điểm du lịch hấp dẫn, thu hút du khách muốn khám phá quy trình sản xuất lụa truyền thống. Du khách sẽ được tham quan cơ sở sản xuất, tìm hiểu về bí quyết làm nên sự độc đáo của sản phẩm lụa Nha Xá và có cơ hội mua sắm những sản phẩm chất lượng cao.
Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa Quý Báu
Làng lụa Nha Xá không chỉ là nguồn cung sản phẩm lụa chất lượng mà còn là biểu tượng của sự bền vững trong bảo tồn di sản văn hóa. Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại đã giúp cho nghề dệt lụa Nha Xá không chỉ tồn tại, mà còn phát triển mạnh mẽ, làm giàu văn hóa cho tỉnh Hà Nam và đất nước Việt Nam.
